เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เป็นโรคที่เกิดจากเยื่อบุโพรงมดลูกไปเจริญอยู่ผิดที่นอกโพรงมดลูก เช่น รังไข่ ท่อนำไข่ เอ็นยึดมดลูก เยื่อบุช่องท้องในอุ้งเชิงกราน หรืออาจแทรกอยู่ในกล้ามเนื้อมดลูกในลำไส้ หรือที่ปอด ในแต่ละรอบเดือนเยื่อบุโพรงมดลูกจะหลุดออกจากโพรงมดลูกเป็นประจำเดือน แต่เยื่อบุโพรงมดลูกที่เจริญผิดที่ เมื่อหลุดออกจะไหลย้อนกลับเข้าสู่ช่องท้องทางท่อนำไข่
ถ้าเยื่อบุโพรงมดลูกไปเกาะอยู่ที่รังไข่จะมีการสร้างเลือดตามรอบเดือนปกติ ก่อให้เกิดการสะสมจนกลายเป็นโรคที่รู้จัก คือ ช็อคโกแลตซีสต์ ซึ่งไม่จัดเป็นโรคร้ายแรง แต่ความรุนแรงของอาการอาจมีหลายระดับ ซึ่งปวดประจำเดือนเล็กน้อยจนถึงปวดมาก บางรายมีอาการปวดท้องน้อยเรื้อรังจากการมีผังผืดในอุ้งเชิงกราน ส่งผลรบกวนต่อชีวิตประจำวัน
ขอบคุณข้อมูลจาก : หน่วยตรวจผู้ป่วยนอกนรีเวช คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล