การตรวจภายในอาจเป็นคำถามของสาวๆ หลายคนว่า ทำไมต้องตรวจภายใน ซึ่งการตรวจภายในนั้นเป็นเรื่องที่ผู้หญิงไม่ว่าจะยุคสมัยใด จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีความรู้ความเข้าใจเป็นอย่างดี การตรวจภายในนั้น ไม่ใช่ตรวจข้างใน เพียงอยากให้เข้าใจให้ตรงกันตั้งแต่ต้นก่อน คำๆนี้ คนไทยเราใช้ให้สุภาพ ฟังดูแล้วบางคนเข้าใจไปว่าเป็นการตรวจร่างกายส่วนที่อยู่ข้าง ใน เช่น ปอด หัวใจ ตับ ไต เป็นต้น ซึ่งที่จริงแล้วคือการ "ตรวจทางช่องคลอด" นั่นก็ หมายความว่าเป็นการตรวจอวัยวะของระบบสืบพันธุ์ในสตรีนั่นเอง
อวัยวะที่อยู่ในระบบสืบพันธุ์ของสตรี ถ้าเราไล่จากข้างนอกเข้าไปข้างในก็จะมี ปากช่องคลอด ช่องคลอด ปากมดลูก มดลูก ปีกมดลูก และรังไข่ ธรรมชาติของการสืบพันธุ์เริ่มจาก รังไข่ของผู้หญิงสร้างไข่ ตกไข่ออกมา 1 ฟองทุกเดือน ไข่นี้ก็จะเข้ามา ยังท่อนำไข่แล้วหยุดคอยตัวอสุจิอยู่ตรงนี้ เมื่อมีการร่วมเพศตัวอสุจิหลายสิบล้าน หรือ เป็นร้อยล้านตัว จะถูกปล่อยออกมาตรงบริเวณปากมดลูก ตัวอสุจิจำนวนหนึ่งจะเข้าปากมดลูก ว่ายน้ำเข้าไปในโพรงมดลูกขึ้นไปยังท่อนำไข่ เพื่อหาไข่ซึ่งคอยอยู่อสุจิ เพียงตัวเดียวเท่านั้นที่จะเกิดการปฎิสนธิ เป็นตัวอ่อนเคลื่อนลงมายังโพรงมดลูก เติบโต ในโพรงนี่จนครบ 9 เดือน และคลอดมาชมโลกภายนอก
ดังนั้น การตรวจภายในจึงอาศัยการดูส่วนที่มองเห็นได้ คือปากช่องคลอด ช่องคลอด และปากมดลูก และอาศัยการคลำส่วนที่มองไม่เห็นคือ มดลูก และปีกมดลูก โรคที่สามารถตรวจพบได้บ่อย ๆ คือ การติดเชื้อ เนื้องอกและมะเร็ง
ขั้นตอนการตรวจทำอย่างไร
หลังจากนอนขึ้นขาหยั่งพร้อมที่จะตรวจแล้ว หมอจะดูลักษณะทั่ว ๆ ไป ภายนอก ก่อนว่ามีความผิดปกติอะไรหรือไม่เช่น ผื่นแผล ติ่งเนื้อ หรือก้อน การดูในช่องคลอด หมอจำเป็นต้องสอดเครื่องมือเข้าไปในช่องคลอด เพื่อถ่างเปิดช่องคลอดให้เห็นว่ามีตกขาว เลือด แผล เนื้องอกหรือไม่ ถ้ามีตกขาวก็ดูว่าสี กลิ่น ปริมาณผิดปกติหรือเปล่า ส่วนที่อยู่ลึกที่สุดที่มองเห็นได้คือปากมดลูก ก็จะดูว่ามีแผลอักเสบ หรือมีมะเร็งหรือไม่ รวมไปถึงการตรวจหาเชื้อมะเร็งปากมดลูกอีกด้วย โดยหมอก็จะถือโอกาสในช่วงนี้ตรวจมะเร็งปากมดลูกให้ ซึ่งก็ไม่ยุ่งยากสำหรับหมอ และก็ไม่เจ็บสำหรับคุณผู้หญิงด้วย โดยใช้เครื่องมือป้ายเอาน้ำในช่องคลอด ขูดผิว ปากมดลูก และช่องภายในปากมดลูก ไปลงแผ่นกระจก และถูกแช่น้ำยา ย้อมสี และส่องกล้องตรวจหาเซลล์มะเร็งต่อไป ประมาณ 3-7 วัน ก็จะรู้ผลตรวจมะเร็งปากมดลูกที่เป็นภัยร้ายของผู้หญิง
เหตุผลของความจำเป็นในการตรวจภายใน
อย่างแรก เพื่อตรวจสุขภาพ โดยการตรวจเช็คมะเร็ง ในสตรีที่แต่งงานแล้วควร ตรวจเช็คมะเร็งทุกปี แต่บางรายหมออาจจะต้องนัดมาตรวจทุก 3-6 เดือนก็ได้ ถ้าพบว่ามีการอักเสบเรื้อรังที่ปากมดลูกหรือสงสัยว่าจะมีเซลล์ผิดปกติเกิดขึ้น สตรีที่ไม่มีอาการอะไรเมื่อถึงอายุ 40-45 ปี ก็เช็คได้แล้วนะคะ สำหรับมะเร็งปากมดลูก หมอสามารถตรวจพบได้ตั้งแต่เพิ่งเริ่มต้นเป็น จึงทำให้หมอสามารถรักษามะเร็งชนิดนี้ให้หายขาดได้ก็เนื่องจากเราตรวจภายใน เช็คมะเร็ง ประจำปีนี่เอง
อย่างที่สอง เพื่อตรวจหาสาเหตุของอาการของโรคทางนรีเวช เช่น มีตกขาวมาก มีกลิ่นเหม็น มีเลือดออกไม่ตรงกับประจำเดือน มีเลือดประจำเดือนออกนานเกิน 7 วัน คลำได้ก้อนที่อวัยวะเพศ คลำได้ก้อนในท้องน้อย หรือมีแผลที่อวัยวะเพศเป็นต้น
รู้กันอย่างนี้แล้ว สาวๆ หลายท่านเวลามาตรวจภายใน หมออยากจะให้เล่าความจริงให้หมอฟังนะคะ เพื่อหมอจะได้วินิจฉัยได้ถูกต้อง เพราะโรคบางอย่างมีอาการของโรคคล้าย ๆ กัน เช่น กรณีที่เลือดออกผิดปกติ อาจมีสาเหตุมาจากเยื่อบุมดลูกผิดปกติ เนื้องอกในมดลูก ช่องคลอดอักเสบ ปากมดลูกเป็นมะเร็ง หรือเกิดจาการท้องนอกมดลูก หรือแท้งบุตร เป็นต้น ดังนั้นเมื่อหมอขอตรวจภายในก็ควรจะปฏิบัติตาม แม้ว่าจะยังไม่เคยมีเพศสัมพันธ์มาก่อน สตรีที่เคยมีเพศสัมพันธ์มาแล้วจะตรวจไม่เจ็บ สตรีที่ยังไม่เคยมีเพศสัมพันธ์จะรู้สึกตึง ๆ หรือเจ็บบ้างเล็กน้อย เพราะขนาดของเครื่องมือจะเล็กกว่าที่ใช้กับคนที่เคยมีเพศสัมพันธ์แล้ว ดังนั้นไม่ต้องกลัวเจ็บนะคะ
การเตรียมตัวเพื่อตรวจภายใน
1. ก่อนไปตรวจก็ควรทำความสะอาดภายนอกโดยใช้สบู่ธรรมดา ไม่ต้องใส่น้ำหอมหรือกลิ่น
2. ควรสวมกระโปงหรือกางเกงหลวมๆที่สามารถถอดออกง่าย
3. ไม่ควรจะไปเล่นกีฬาหรือไป shopping ก่อนการตรวจ
4. ควรจะงดการมีเพศสัมพันธุ์ก่อนการตรวจ 2 วัน
5. ไม่ควรสวนหรือล้างภายในช่องคลอด
6. ไม่ควรจะเหน็บยา
7. ไม่ควรไปตรวจช่วงมีประจำเดือน ช่วงที่ดีที่สุดหลังมีประจำเดือน 5 วัน
ที่มา : รศ.พญ.มานี ปิยะอนันต์
ที่มา : ภาควิชาสูติศาสตร์ – นรีเวชวิทยา Faculty of Medicine Siriraj Hospital
ที่มา : คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
เรียบเรียงโดย ฝ่ายการตลาดโรงพยาบาลเมืองพัทยา