ไข้ฉี่หนู โรคร้ายที่มากับน้ำท่วม

ข้อมูลจาก : ศ.พญ.ยุพิน ศุพุทธมงคล ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
ภาพจาก : pixabay.com

ภาวะน้ำท่วมขังอาจทำให้มีการแพร่ระบาดของ  “โรคฉี่หนู” หรือ “โรคเลปโตสไปโรสิส” โดยเชื้อโรคจะปนเปื้อนมากับน้ำ และในบางสภาวะเชื้อสามารถมีชีวิตอยู่ในน้ำที่ท่วมขังได้นานหลายเดือน  ดังนั้น เราจึงควรทำความรู้จักและรู้วิธีป้องกัน “โรคฉี่หนู” กัน

โรคฉี่หนู เกิดจากเชื้อแบคทีเรียรูปเกลียว ชื่อ “เลปโตสไปร่า” เชื้อนี้มีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิดเป็นพาหะ หรือแหล่งแพร่เชื้อ เช่น หนู  สุกร  โค กระบือ  สุนัข  โดยเฉพาะอย่างยิ่งหนู ซึ่งเป็นแหล่งแพร่เชื้อที่สำคัญที่สุด ชื่อของโรคก็มีที่มาจากเหตุนี้นั่นเอง โดยเชื้อนี้จะอยู่ในไตของหนู และถูกขับออกมากับฉี่ของมัน มาปนเปื้อนในน้ำ โดยเฉพาะในกรณีที่มีน้ำท่วมขัง เมื่อเราเดินย่ำน้ำ เชื้ออาจจะไชเข้าสู่ร่างกายทางบาดแผลเล็กๆ ที่เท้า และยังสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ทางผิวหนังที่แช่น้ำเป็นเวลานานๆ ได้เช่นกัน ด้วยเหตุนี้ ผู้ที่อยู่ในพื้นที่ประสบอุทกภัย หรือแช่น้ำนาน ๆ จะมีโอกาสที่จะติดเชื้อฉี่หนูสูง
 
โรคฉี่หนูจะใช้เวลาในการฟักตัว 1- 2 สัปดาห์ หรือบางครั้งอาจนานถึง 3 สัปดาห์ ผู้ที่ได้รับเชื้อ อาจมีหรือไม่มีอาการก็ได้ ในกรณีที่แสดงอาการ ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีไข้สูง ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะบริเวณหลัง น่อง และต้นคอ หรืออาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ไอ หรืออาการอื่นคล้ายไข้หวัดใหญ่ ซึ่งถ้าติดเชื้อแล้วรีบมารับการรักษาก็จะหายจากโรคนี้ได้อย่างรวดเร็ว แต่ก็มีผู้ป่วยจำนวนหนึ่งที่อาจมีอาการแทรกซ้อนรุนแรง  เช่น ตาเหลือง ตัวเหลือง ไขสันหลัง หรือสมองอักเสบ  ความดันโลหิตต่ำ  เลือดออกผิดปกติ  แม้จะพบน้อยมาก แต่ก็มีความสำคัญ เพราะอาจทำให้เสียชีวิตได้  หากไม่รับการรักษาอย่างทันท่วงที
 
ดังนั้น ในสภาวะน้ำท่วมใหญ่ครั้งนี้ หากป้องกันได้ ก็ควรป้องกันไม่ให้ติดเชื้อ เช่น ถ้ามีบาดแผลหรือรอยถลอก ก็ควรงดลงน้ำ  ถ้าต้องเดินลุยน้ำ ก็ให้สวมชุดป้องกัน รองเท้าบูท และอย่าให้น้ำขังในรองเท้านานๆ   สิ่งสำคัญที่สุดคือ การป้องกันไม่ให้มีผู้ป่วยภาวะแทรกซ้อนรุนแรงเกิดขึ้น และข่าวสารสำคัญที่อยากสื่อถึงประชาชนที่มีโอกาสติดเชื้อ คือ ขอให้สังเกตอาการของตนเองและครอบครัว ถ้าผู้ใดที่เป็นไข้สูงทั้งระหว่างน้ำท่วมและช่วงหลังน้ำลดหนึ่งเดือน ให้รีบไปพบแพทย์  นอกจากนั้น การป้องกันด้านสุขอนามัยก็สำคัญไม่น้อย  เช่น ควรเก็บอาหารไว้ในที่มิดชิด ล้างภาชนะใส่อาหารให้สะอาดก่อนใช้ทุกครั้ง และกินอาหารที่อุ่นร้อน
 
แม้โรคไข้ฉี่หนูเป็นอันตรายร้ายแรง แต่การป้องกันและรักษาก็ทำได้ไม่ยาก