ทำไมผู้หญิงอายุยืนกว่าผู้ชาย

โดยเฉลี่ยผู้หญิงเรามักจะอายุยืนยาวกว่าผู้ชาย เหตุผลประการหนึ่งเกี่ยวข้องกับทางด้านร่างกาย เหตุผลอื่นๆ นั้น ได้แก่ วิถีการดำเนินชีวิตที่แตกต่างกันของเพศทั้งสอง ผู้ชายที่รู้จักการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการดำรงชีวิตของตนเอง ก็จะสามารถยืดอายุออกไปได้อีก เชิญไขความลับในเรื่องนี้ด้วยรายงานของ Compass News Features นี่คือ ข้อเท็จจริงของชีวิตคนเราที่ผู้หญิงมีแนวโน้มจะอายุยืนกว่าผู้ชาย และยิ่งนับวันที่จำนวนผู้สูงอายุจะเพิ่มสูงขึ้นในหลายประเทศ กลับปรากฏชัดว่า ผู้หญิงก็ยังเป็นผู้พิชิตความสูงวัยอยู่นั่นเอง

ข้อได้เปรียบทางด้านร่างกายของเพศหญิง ได้แก่ ปัจจัยทางกรรมพันธุ์ เป็นสาเหตุสำคัญในการกำหนดวงจรชีวิตของทั้งหญิงและชาย เช่น ฮอร์โมนบางตัวซึ่งมีบทบาทสำคัญมาก

ฮอร์โมนเป็นสารเคมีที่ผลิตขึ้นโดยต่อมในร่างกายคนเรา และมีผลต่ออวัยวะที่ผลิตฮอร์โมนตัวนั้น และยังไหลผ่านกระแสเลือดไปมีผลต่ออวัยวะอื่นๆ ในตัวเราด้วย ฮอร์โมนบางตัวช่วยให้ความแตกต่างทางเพศเด่นชัดมากขึ้น เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจน ที่มีคุณสมบัติป้องกันผู้หญิงจากการเป็นโรคหลอดเลือดแดงจับตัวเป็นก้อนบริเวณกล้ามเนื้อหัวใจได้ ผู้หญิงจะเสี่ยงต่อการเป็นโรคนี้ ซึ่งเป็นลักษณะหนึ่งของอาการหลอดเลือดหัวใจแข็งตัว  แต่ผู้หญิงก็มีข้อได้เปรียบในช่วง “เวลาพิเศษ” ที่จะช่วยปกป้องอันตรายจากโรคดังกล่าวได้ในช่วงที่ผู้หญิงมีประจำเดือนนั่นเอง ดังนั้นโดยเปรียบเทียบกับชายวัย 55-64 ปี ผู้หญิงไม่ต้องเผชิญกับอันตรายจากโรคต่างๆ  ที่ผู้ชายเป็น จนเมื่อผู้หญิงย่างเข้าวัย 65-74 ปี

การผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนของผู้หญิงจะหมดไปอย่างรวดเร็วเมื่อผู้หญิงหมดประจำเดือนและจะกลายเป็นการเพิ่มความเสี่ยงของโรคเลือดจับตัวเป็นลิ่มในเส้นเลือด บริเวณกล้ามเนื้อหัวใจได้ง่ายขึ้นด้วย  ทุกวันนี้มีแพทย์จำนวนมากได้แนะนำวิธีบำบัดต่างๆ ซึ่งนอกจากจะมีคุณประโยชน์ในแง่การนวดกระดูกแล้ว การบำบัดเหล่านี้ยังเป็นการช่วยฟื้นฟูคุณสมบัติที่จะปกป้องโรคดังกล่าวข้างต้นภายหลังจากหมดฮอร์โมนเอสโตรเจนได้ด้วย แต่ถึงอย่างไรก็ยังมีคำถามเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ของฮอร์โมนเอสโตรเจนในการรักษาโรคมะเร็งทรวงอกที่น่าจับตามอง

นักวิจัยเริ่มเข้าใจสาเหตุทางด้านร่างกายว่ามีอิทธิพลต่อการมีอายุยืนของคนเรา ไม่ว่าจะเป็นหญิงหรือชาย แต่ก็มีสาเหตุหรือปัจจัยสำคัญอื่นๆ ได้แก่ รูปแบบการดำเนินชีวิตที่แตกต่างกัน ซึ่งคนเราสามารถจะเลือกปฏิบัติได้เพื่อนำไปสู่ชีวิตที่เบิกบานกว่า จะเห็นได้ว่า แค่เฉพาะตอนเกิดเท่านั้นที่จำนวนเด็กผู้ชายมีมากกว่าเด็กผู้หญิง อย่างในสหรัฐอเมริกาประมาณคร่าวๆ ว่า ขณะที่มีเด็กชายเกิด 106 คน จะมีเด็กหญิงเกิด 100 คน แต่เมื่อเริ่มย่างเข้าวัยรุ่น มีตัวเลขยืนยันว่า ผู้หญิงรอดมาได้มากกว่าผู้ชาย และเมื่ออายุถึงราวๆ 75 ปี ผู้หญิงจะมีชีวิตอยู่ในอัตราส่วน หญิง 3 คนต่อชาย 2 คน

บรรดาชาวอเมริกันที่อายุเกินกว่า 65 ปี มีชายที่แต่งงานแล้วร้อยละ 80 ขณะที่ผู้หญิงที่แต่งงานแล้วมีร้อยละ 40 นั่นคือ ผู้หญิงส่วนใหญ่ที่มีอายุเกิน 65 ปี มักจะเป็นหญิงม่าย ในบรรดาผู้เป็นม่าย หญิงม่ายก็ยังมีจำนวนมากกว่าพ่อม่าย ในอัตรา 4:1 คน ด้วยเหตุนี้เราจึงได้เห็นหญิงม่ายสูงอายุมีสภาพร่างกายที่ทรุดโทรม เพราะขาดสามีคอยดูแลเอาใจใส่ ไม่เพียงเท่านี้ หญิงสูงอายุยังมักจะต้องการการดูแลเอาใจใส่จากสถาบันหรือองค์กรต่างๆ ในระยะยาวมากกว่าชายสูงอายุ ทุกวันนี้ในบ้านพักคนชราหรือศูนย์บริบาลประชาชน ก็ปรากฏว่ามีผู้หญิงมากกว่าผู้ชายในอัตรา 4:1 เช่นกัน

ทางด้านผู้ชายนั้นไม่เพียงแต่จะมีข้อเสียในเรื่องอายุสั้นเท่านั้น แต่ส่วนใหญ่ยังใช้ชีวิตที่เสี่ยงต่อการรับอันตรายก่อนวัยอันควรจะเสียชีวิตด้วยซ้ำ ปัจจัยที่นำไปสู่การเสี่ยงภัยเหล่านั้น ได้แก่ พฤติกรรมชอบผจญภัย เด็กหนุ่มส่วนใหญ่มักจะเสียชีวิตก่อนวัยอันควรด้วยการทำกิจกรรมบางอย่างที่โลดโผน ผู้ชายมักจะเสียชีวิตหรือได้รับบาดเจ็บจากการเล่นกีฬาประเภทกรีฑา การรับราชการทหาร การขับรถ การดื่มแอลกอฮอล์ และการใช้ยามากเกินไป นอกจากนี้อัตราการฆ่าตัวตาย หรือฆ่าฟันกันยังมีในหมู่ผู้ชายมากกว่าผู้หญิงด้วย

การสูบบุหรี่ โดยทั่วไปผู้ชายมักจะเริ่มหัดสูบบุหรี่ก่อนผู้หญิง และมักจะสูบเป็นระยะเวลานานกว่า ถ้าหากผู้ชายไม่สูบบุหรี่ ก็อาจจะยืดอายุชีวิตของตนได้นานถึง 4 ปี นับเป็นเรื่องที่น่ายินดี หลายปีที่ผ่านมานี้มีจำนวนผู้ชายที่สูบบุหรี่ลดลง ด้วยเหตุนี้จึงเห็นได้ชัดว่า การเสียชีวิตก่อนวัยของผู้ชายเริ่มจะมีสัดส่วนลดลงกว่าผู้หญิง และกลับปรากฏว่า โรคมะเร็งปอดได้เข้ามาแทนที่มะเร็งทรวงอก และเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งของผู้หญิงมากขึ้นด้วย

ช่องว่างระหว่างเพศชายหญิงในเรื่องของความมีอายุยืนต่างกันนั้น เป็นเรื่องน่าประหลาด แต่มันไม่ได้คงอยู่ตลอดชีวิตเราหรอก อันที่จริงผู้หญิงจะมีช่วงเวลาที่ได้เปรียบใน 7 ปีแรกนับตั้งแต่เกิด แต่หลังจากอายุถึง 85 ปีแล้ว การมีชีวิตอยู่ของทั้งสองเพศจะมีลักษณะเหมือนกันในที่สุด

เคล็ดลับการลดช่องว่างดังกล่าว ผู้ชายจะต้องปฏิบัติตามขั้นตอนที่จะช่วยให้มีอายุยืนขึ้น ซึ่งบางคนอาจจะอยากใช้หลักปฏิบัติที่ผู้หญิงกระทำอยู่แล้วก็ได้ หลักปฏิบัติ 5 ข้อนั้น ได้แก่

1. ไม่สูบบุหรี่

2. ควบคุมระดับโคเลสเตอรอลในหลอดเลือด โดยการกินพืชผักผลไม้สดแทนอาหารประเภทไขมัน

3. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

4. รักษาน้ำหนักให้เหมาะสม

5. ไม่ดื่มเหล้า

ขอบคุณข้อมูลจาก : (จาก Why do women outlive men. The Nation January 3, 1990)

นิตยสารหมอชาวบ้าน เล่มที่: 131 เดือน/ปี: มีนาคม 2533 คอลัมน์: บทความพิเศษ

นักเขียนรับเชิญ: อัจฉรา อัชฌายกชาติ